“2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Öbür Kimi Ziraî Desteklemelere Ait Cumhurbaşkanı Kararı”, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bakan Yumaklı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, düzenlemeyle tarımda yeni bir periyodun başladığını bildirdi. Birçok birincisi barındıran bitkisel üretimde yeni destekleme modelinin hayata geçirildiğini vurgulayan Yumaklı, Cumhurbaşkanı Kararı ile hayvancılık ve su eserlerinde olduğu üzere bitkisel üretimde de artık üretim planlamasının en kıymetli ayağını uygulamaya aldıklarını kaydetti.
Yeni destekleme modeline ait ayrıntıları paylaşan Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:
“İlk kere bitkisel üretim dayanakları 3 yıllık açıklandı. Birinci kere takviye ödemeleri üretim periyodundan evvel açıklandı. Dayanak kalemlerinde sadeleştirmeye gidildi. Bitkisel üretim yapan ÇKS’ye kayıtlı tüm üreticiler takviye alacak. Üretim planlaması kapsamındaki stratejik eserlere ek takviye verilecek. Su kısıtı olan havzalarda münavebeye uygun üretime ek dayanak sağlanacak. Kamu kuruluşları tarafından ıslah edilen ulusal tohumla üretim yapan ek takviye alacak. Takviye fiyatları girdi maliyetlerindeki değişikliklere nazaran her yıl güncellenecek. Tekrar bu kararla birlikte çiftçilerimiz üretime karar vermeden evvel, hangi havzada, hangi esere, ne kadar takviye alacağını bilmiş olacak. Böylelikle çiftçilerimizi, planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin getirdiği bir ekip aksiliklerin da önüne geçmiş olacağız.”
VERİM VE KALİTENİN ARTIRILMASI AMAÇLANIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığından edinilen bilgiye nazaran, Cumhurbaşkanı Kararı ile ziraî üretimin ve besin arz teminatının sürdürülebilirliğinin sağlanması, üretim planlamasına katkı sağlaması, randıman ve kalitenin artırılması, ziraî üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesi ve uygulanan siyasetlerin aktifliğinin artırılması amaçlanıyor.
Bu kapsamda, ülke muhtaçlığının yurt içi üretimle karşılanabilmesi için randıman ve kalitenin artırılması, kayıtların yeni tutulması ile üretim sürecinde yaşanan maliyet artışları ve fiyat istikrarsızlıkları üzere olumsuz şartlardan üreticilerin korunması hedefleniyor.
Bu gaye ve amaçlar doğrultusunda geçmiş yıllarda uygulanan destekleme programları daha faal bir yapıya kavuşturularak, birinci kez 2025-2027 yıllarını kapsayacak biçimde 3 yıllık yeni bir destekleme programı oluşturuldu.
Tarımsal takviyeler birinci kere üretim devrinden evvel açıklandı. Dayanaklar daha sade ve faal hale getirildi. Üreticiler için gelecek yılların öngörülebilir olması için takviye kararı, birinci sefer 3 yıllık olarak hazırlandı, ünite dayanak katsayı pahası ve destekleme fiyatı her yıl yine belirlenecek.
Bitkisel üretimin desteklenmesi programıyla çiftçilere temel dayanak, planlı üretim takviyesi ve üretimi geliştirme takviyeleri verilecek.
TEMEL DESTEKLER
Üretim maliyetine nazaran eserler kategorilere ayrıldı. Her kategori için dayanak katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için dayanak katsayı bedeli dekarda 244 lira oldu. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme fiyatı, dayanak katsayı bedeliyle takviye katsayısının çarpımı sonucu elde ediliyor.
Temel takviyeyle tüm eserler için mazot maliyetinin yüzde 50’si ve gübre maliyetinin yüzde 25’i karşılanacak.
İkinci kategoride yer alan arpa, buğday üreten çiftçiler dekara 317,2 lira, üçüncü kategoride yer alan ayçiçeği, fındık, soya, kuru fasulye, çay üreten çiftçiler dekara 366 lira, dördüncü kategoride yer alan pamuk ve çeltik üreten çiftçiler dekara 549 lira temel takviye alacak.
PLANLI ÜRETİM DESTEĞİ
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlı üretim kapsamında yer alan eserler listesine alındı.
Planlama kapsamındaki eserleri havzasında üreten çiftçilere temel dayanağa ek dayanak ödemesi yapılacak. Planlı üretim kapsamında üretim yapan üreticilere temel dayanağa ek takviye verilecek. Bu üreticilerin mazot maliyetinin yüzde 100’ü ve gübre maliyetinin yüzde 50’si karşılanacak.
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından süt havzası olarak belirlenen vilayetlerde (Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli) yem bitkisi üreten çiftçilere dayanak katsayısının yüzde 50’si kadar ek planlı üretim dayanağı verilecek.
Yer altı sularının yetersiz düzeyde ve su kısıtı olduğunun bakanlıkça tespit edildiği havzalarda yer alan sulu tarım yerlerinde ilgili üretim yılında arpa, buğday, aspir, fiğ, mercimek, nohut, yem bezelyesi, ayçiçeği (yağlık) üreten çiftçilere eserin bulunduğu kategoriye nazaran hesaplanan meblağ üzerinden ek yer altı su kısıtı dayanağı ödenecek.
Yer altı su kısıtının bulunduğu yerlerde planlı üretime uygun üretim yapan üreticilerin mazot ve gübre maliyetinin yüzde 100’ü karşılanacak.
ÜRETİMİ GELİŞTİRME DESTEĞİ
Verim ve kaliteyi artırmak için sertifikalı tohum kullanım, sertifikalı/standart fidan kullanım, organik tarım, yeterli tarım uygulamaları, katı organik-organomineral gübre takviyeleri verilmeye devam edilecek.
Karar kapsamındaki öbür takviyeler de belirli oldu. Biyolojik ve biyoteknik çaba takviyesi kapsamında 2025 yılında örtü altı paket takviye fiyatı dekarda 2 bin 550 liradan yüzde 50 artırılarak 3 bin 825 liraya, açıkta paket dayanak fiyatı dekara 870 liradan 1305 liraya çıkarıldı.
Lisanslı depolarda koruma edilen eserler için kira desteği, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira fiyat tarifesinin yüzde 75’i olarak ödenecek.
Çiftlik Muhasebe Bilgi Ağı (ÇMVA) sistemine iştirak primi takviyesi, bu sisteme dahil işletmeler için yüzde 50 artırılarak 1500 liraya yükseltildi.
Tarımsal yayım ve danışmanlık dayanağı yüzde 104 artırılarak 294 bin liraya çıkarıldı.
2025-2027 periyodu bitkisel üretim planlaması havza eser deseni listesinin de yer aldığı Cumhurbaşkanı Kararı’nın kimi unsurları 1 Ocak 2025’ten, kimileri da 1 Mayıs 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek.